1 września 2017 r. Zespół Szkół w Lubawie świętował 40-lecie istnienia. Zespół rozpoczął swoją działalność 1 września 1977 r., a powstał z połączenia Liceum Ogólnokształcącego im. Wł. Broniewskiego i Zasadniczej Szkoły Zawodowej. 

Powstanie Zespołu zapoczątkowało nowy rozdział w historii lubawskiej edukacji, choć tak naprawdę tylko jej kontynuację. Historia lubawskiej szkoły sięga bowiem roku 1873, kiedy to otwarto Parytetyczny Zakład Gimnazjalny. I od tego czasu zmieniając nazwy, zarządców, formy działalności oraz język wykładowy funkcjonuje on do dnia dzisiejszego. 

Tak długa działalność placówki wpisała się nierozerwalnie w historię miasta i Jej mieszkańców. Prawie 150 lat działalności szkoły zapisało się w ludzkiej pamięci i na papierze. Skomplikowane dzieje lubawskiej placówki i regionu często jednak nie pozwoliły przetrwać historii spisanej na kruchym papierze. Dlatego tak ważne są wszystkie pamiątki, które udaje się odnaleźć i ocalić. 

Przeprowadzane w ostatnim okresie czasu prace porządkowe w archiwum Zespołu Szkół w Lubawie ujawniły cenne dokumenty dotyczące funkcjonowania w Lubawie Dokształcającej Szkoły Zawodowej, o której praktycznie nie wspomina się w dostępnych monografiach i opracowaniach poświęconych historii Lubawy i regionu. 

Odnalezione materiały archiwalne stanowią bardzo dobre źródło wiedzy na temat szkolnictwa zawodowego w Lubawie w I połowie XX wieku. Dokumentacja, którą odnaleziono, obejmuje lata 1900 – 1951 i składa się z 4 części (zachowano oryginalną pisownię):

1. Spis uczni Dokształcającej szkoły zawodowej w Lubawie. 1902/24 – tytuł polski. Verzeichnis der Lehrlinge der gewerblichen Fortbildungsschule zu Löbau Wpr. Löbau, im Oktober 1902– tytuł niemiecki.

2. Spis uczni Dokształcającej Szkoły Zawodowej w Lubawie.

3. Część ta nie posiada tytułu. Z treści wnioskować jednak można, iż jest to również spis uczniów.

4. Lista obecności, Rok szkolny 1937/38. Klasa III (:trzecia:)

Wszystkie egzemplarze uzupełniane są pismem odręcznym, do roku 1919 po niemiecku, od roku 1920 po polsku.

W części pierwszej odnajdujemy dane uczniów wpisanych na listę począwszy od roku 1900 do 1924. Bardzo interesująca jest kolorowa adnotacja Polska powstaje (moment powrotu Lubawy do Macierzy), po której wszystkie zapisy uzupełniane są już w języku polskim.

W części drugiej widnieją dane uczniów przyjętych do szkoły od 1 września 1924. 

W maju 1939 r. zostali wpisani ostatni uczniowie okresu międzywojennego. Kolejne adnotacje pojawiają się 7 maja 1945 r. i są kontynuowane do września 1948.

Część trzecia obejmuje lata 1948 – 1951.

Część czwarta to lista obecności na zajęciach lekcyjnych uczniów klasy III w roku szkolnym 1937/38 (semestr I od 6 września, semestr II od 10 stycznia). Według danej listy zajęcia odbywały się trzy razy w tygodniu. W I semestrze do klasy III uczęszczało 35 uczniów, w semestrze II- 33 uczniów. Nauczanymi przedmiotami były: religia, j. polski, rachunki, organizacja warsztatu, nauka obywatelska i higiena. 

Uczniowie przyswajali tu podstawową wiedzę teoretyczną, umiejętności praktyczne zdobywali podczas pracy w lokalnym rzemiośle, handlu, drobnym przemyśle. We wspomnianych spisach odnajdujemy również dane firm, w których uczniowie odbywali praktykę oraz nazwiska mistrzów. 

Materiał ZS w Lubawie